Δυσλιπιδιαιμία – Αρτηριοσκλήρυνση
Στη σημερινή εποχή μας ο συνδυασμός κακής διατροφής, μη επαρκούς άσκησης, καταπιεστικοί παράγοντες οικονομικής και κοινωνικής ζωής έχουν οδηγήσει στην αλματώδη αύξηση των καρδιαγγειακών νόσων.
Παγκόσμια μάστιγα θεωρείται πλέον η αθηροσκλήρυνση και η συνύπαρξη της με τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Στόχοι λοιπόν σήμερα πρέπει να θεσπιστούν :
- Στην αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας (αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγειακής νόσου).
- Στον προγραμματισμό καθημερινής σωματικής άσκησης.
- Στη συχνή περιοδική προληπτική παρακολούθηση (check-up).
Και ανάλογα με τις εξετάσεις [ολική χοληστερόλη – τριγλυκερίδια – HDL – LDL χοληστερόλη – γλυκόζη – κρεατινίνη – σπειραματική διήθηση νεφρών – ηπατικός κύκλος (AST – ALT – γGT) – TSH – Γ. Ούρων] αντιμετώπιση της αθηροσκλήρυνσης.
Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρυνση (2014) θεωρούν ως πρωταρχικό στόχο τη μείωση της LDL (Low Density Lipoprotein) – χοληστερόλης.
Οι θεραπευτικοί στόχοι κατευθύνονται στην μείωση της LDL και περιλαμβάνουν :
- <70mg/dL για ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου (συνύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης – Σακχαρώδης Διαβήτης – κληρονομικό αναμνηστικό).
- <100mg/dL για ασθενείς υψηλού κινδύνου.
- <115mg/dL για ασθενείς μετρίου, χαμηλού κινδύνου.
Για παιδιά και έφηβους οι τιμές LDL-Chol>130mg/dL θεωρούνται υψηλές.
| Επιθυμητά επίπεδα της είναι :από 160-200mg/dL των τριγλυκεριδίων >150mg/dLκαι HDL >40mg/dL σε άνδρες >50mg/dL σε γυναίκες. |
| Ποιες είναι όμως οι διαφορές μεταξύ LDL και HDL; |
Η LDL περιέχει την απολιπρωτεḯνη Β-100 (Apo-100) : πρωτεḯνη με 4536 αμινοξέα.
Επίσης περιέχει αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Βιτ.Ε ή καροτινοειδή). Αναφέρεται σαν «ΚΑΚΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ» διότι αύξηση αυτής αποτελεί παράγοντα κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου.
Η LDL μεταφέρει φυσιολογική χοληστερόλη στις αρτηρίες και αυξημένες τιμές αυτής συνδέονται με την αρτηριοσκλήρυνση (καρδιακό έμφραγμα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερικές αγγειοπάθειες).
Έχει βρεθεί ότι σημασία έχουν : α) η συγκέντρωση της, β) το μέγεθος των μορίων LDL. Αυτά συνδέονται με τον βαθμό εμφάνισης αρτηριοσκλήρυνσης, παρά η συγκέντρωση χοληστερόλης εντός των μορίων της LDL.
Η LDL με τιμές 100mg/dL αποτελεί την επιθυμητή, ιδανική τιμή.
Μεγαλύτερη τιμή LDL (130-160mg/dL) με συνύπαρξη 2 ή 3 παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα εμφανίζει υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρδιοαγγειακής νόσου.
Η HDL (High Density Lipoprotein) αποτελεί τάξη λιποπρωτεḯνης με διαφορετικό μέγεθος (8-11nm διάμετρος) και φυσιολογικός ρόλος της είναι η μεταφορά της χοληστερόλης από τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος προς το ήπαρ όπου απεκκρίνεται ή επαναχρησιμοποιείται. Από εκεί προέρχεται και η λαϊκή ονομασία της σαν «Καλή Χοληστερίνη»!!!
Επιδημιολογικές έρευνες έχουν δικαιώσει απόλυτα τη λαϊκή αυτή ονομασία (>60mg/dL) έχει βρεθεί ότι τα μόρια HDL παρέχουν προστασία έναντι καρδιαγγειακών κινδύνων και επιπλοκών (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο – εμφρακτό μυοκαρδίου).
Αντίθετα τιμές HDL (κάτω των 40mg/dL για άνδρες και πάνω από 50mg/dL για γυναίκες αποτελούν προδιαθετικό παράγοντα ανάπτυξης αρτηριοσκλήρυνσης – καρδιαγγειακών επιπλοκών.
| Τι είναι η Lp(a) χοληστερόλη; |
Γενετική παραλλαγή της LDL του πλάσματος.
Υψηλές τιμές Lp(a) αποτελεί σημαδιακό παράγοντα για εμφάνιση εναποθέσεων λιπαρών στοιχείων στις αρτηρίες.
Οι αλλοιώσεις στα τοιχώματα των αρτηριών περιέχουν συστατικά που αντιδρούν με Lp(a) αποτελώντας τον πυρήνα εναπόθεσης λίπους.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα σιγαρέτων αυξάνει σημαντικά Lp(a) στο αίμα.
Οι μοριακοί μηχανισμοί οι οποίοι πιθανών συνδέουν την αρτηριοσκλήρυνση και την αυξημένη τιμή Lp(a) βρίσκονται υπό εξέταση.
| Τριγλυκερίδια : Τι είναι αυτά – ποιός ο ρόλος τους; |
Μορφή λίπους. Προέρχεται από την τροφή, παράγεται από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Άτομα με υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων έχουν συνήθως υψηλές τιμές ολικής χοληστερόλης – υψηλή LDL – χαμηλή HDL.
Άτομα με καρδιαγγεικές παθήσεις συχνά εμφανίζουν υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων.
Παχύσαρκα όπως και άτομα πάσχοντα από Σακχαρώδη Διαβήτη εμφανίζουν επίσης συνήθως υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων.
Επιθυμητές τιμές τριγλυκεριδίων 150mg/dL, 150-190 είναι οριακές τιμές, οι υψηλές τιμές 200-400mg/dL χρειάζονται θεραπεία. Τα υψηλά τριγλυκερίδια και υψηλές τιμές LDL χοληστερόλης πρέπει να θεραπεύονται.
Επειδή λοιπόν το σύνολο και οι τιμές του «profile» της χοληστερόλης έχουν ιδιαίτερη σημασία για την πρόληψη, θεραπεία και παρακολούθηση της δυσλιπιδαιμίας – αρτηριοσκλήρυνσης, ανάπτυξη καρδιαγγειακών νόσων.
Όλες οι επιστημονικές Εταιρείες συνιστούν την εναρμόνιση των αποτελεσμάτων των εργαστηριακών εξετάσεων με σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες. Ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της υπερλιπιδαιμικής αγωγής όσον αφορά κυρίως την LDL <70/100/115mg/dL σε σχέση με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Επίσης ιδιαίτερη σημασία παρέχει ο υπολογισμός της σπειραματικής διήθησης των νεφρών διότι η τιμή της κρεατινίνης του αίματος δεν παρέχει επαρκείς πληροφορίες για την επαρκή λειτουργία των νεφρών, στα ηλικιωμένα άτομα.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref. : – Δελτίο Ελλην. Επιθεωρ. Αθηροσκλήρυνση (Σεπτέμβριος 2015)
Κοινή ανακοίνωση Ελλ. Εταιρ. Αθηροσκλήρυνσης, Ελλ. Μικροβ. Εταιρείες