Ορίζεται σαν αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα από το υποκείμενο μελαχρωστικό επιθήλιο του χιτώνα.(από την φυσιολογική δομή του)
Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι ο ιστός εκείνος που λαμβάνει τα οπτικά ερεθίσματα και στέλνει τα ερεθίσματα αυτά στον εγκέφαλο προς δημιουργία εικόνας.
Η Α.Α. είναι συχνότερη στα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. Η Α.Α. εμφανίζει μεγαλύτερη συχνότητα τους καλοκαιρινούς μήνες. Υπάρχουν τρία είδη Α.Α. και είναι τα εξής:
- ΡΗΓΜΑΤΟΓΕΝΗΣ: Η πιο συχνή μορφή Α.Α. που συμβαίνει λόγω μεγάλης ηλικίας, τραυματισμού, υψηλής μυωπίας ή χειρουργικής επέμβασης οφθαλμού.
- ΕΛΚΤΙΚΗ: Συμβαίνει σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη (καταστροφή αιμοφόρων αγγείων εκ των οποίων μέρος των αγγείων των ματιών),όπου παρατηρείται σχηματισμός ουλώδους ιστού και έλξη του αμφιβληστροειδούς.
- ΕΞΙΔΡΩΜΑΤΙΚΗ: Προκαλείται από άθροιση υγρού όπισθεν του αμφιβληστροειδή χιτώνα από φλεγμονή, νεοπλασίες οφθαλμού και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
ΚΥΡΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Θόλωση της οράσεως που προοδευτικά επιδεινώνεται.
- Δεν υπάρχουν στοιχεία φλεγμονής (οίδημα, πόνοι, ερυθρότητα).
- Η αποκόλληση καταδεικνύεται οφθαλμοσκοπικά.
Το πρώιμο σημείο που χαρακτηρίζει την Α.Α. είναι ένα “σχίσιμο” στον αμφιβληστροειδή, που προκαλείται αυτόματα συνήθως αλλά και μετά από τραυματισμό. Η “αυτόματη” χωρίς αίτιο Α.Α. εμφανίζεται σε άτομα άνω των 50 ετών.
Παράγοντες εμφάνισης Α.Α.
Προϋπάρχουσα μεγάλου βαθμού μυωπία, επέμβαση για καταρράκτη και φλεγμονές αμφιβληστροειδούς (ραγοειδίτιδα) είναι βασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες.
Όταν δημιουργείται αυτό το “σχίσιμο” ή σχάση στον αμφιβληστροειδή χιτώνα το υδατώδες υγρό διέρχεται μέσω αυτού και εγκαθίσταται πίσω από την αισθητική μοίρα του αμφιβληστροειδούς.
Η έλξη του υαλώδους και η δύναμη της βαρύτητας οδηγούν σε προοδευτική αποκόλληση.
Η Άνω κροταφική μοίρα είναι η συνηθισμένη εντόπιση της αποκόλλησης.
Η περιοχή που πάσχει μεγεθύνεται, με αποτέλεσμα προοδευτική απώλεια όρασης.
Η κεντρική όραση δεν επηρεάζεται αρχικά έως όταν αποκολληθεί η κηλίδα.
Η βάση της εξ έλξεως αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, αποτελεί πυρήνα ινώσης, όπως συμβαίνει στην παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια που προκαλείται δευτεροπαθώς στον σακχαρώδη διαβήτη ή στην απόφραξη κεντρικής φλέβας.
Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνος είναι συνέπεια της άθροισης υγρού κάτωθεν του αμφιβληστροειδούς όπως συμβαίνει στην εξιδρωματική λόγω ηλικίας εκφύλιση της κηλίδας ή προκαλείται δευτεροπαθώς από όγκους του χοριοειδή χιτώνα του οφθαλμού.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Στην οφθαλμοσκοπική εξέταση ο αμφιβληστροειδής χιτώνας σκιαγραφείται σαν “γκρίζο” σύννεφο που επικολλάται στο υαλοειδές.
Ένα ή δύο “σχισίματα” μπορεί να υπάρχουν.
Όταν υφίσταται έλξη από αποκόλληση του αμφιβληστροειδή σημειώνεται ανώμαλη προβολή, ανύψωση του αμφιβληστροειδή χιτώνα με στοιχεία ίνωσης.
Σε μεγάλου βαθμού αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, ο αμφιβληστροειδής εμφανίζει θολωτή προεκβολή και το υγρό κάτω του μπορεί να αλλάξει θέση (να κινείται) με τις αλλαγές θέσης του σώματος.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Όλα τα περιστατικά με Α.Α. ή υποψία αποκόλλησης πρέπει άμεσα να παραπέμπονται στον οφθαλμίατρο.
Κατά την διακομιδή του αρρώστου η τοποθέτηση της κεφαλής να είναι τέτοια ώστε το αποκολληθέν τμήμα να ακολουθεί την βαρύτητα.
Θεραπεία στην ρηγματογενή από αποκόλληση είναι σύγκλειση της βλάβης.
Μόνιμη σύμφυση μεταξύ του νευροαισθητικού μέρους του αμφιβληστροειδούς, του κεχρωσμένου επιθηλίου του χιτώνα, και του χοριοειδούς, προκαλείται στην περιοχή της βλάβης με την εφαρμογή κρυοθεραπείας με σκληρό χιτώνα ή με χρήση ακτινών Laser πρόκληση φωτοπηξίας στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ